First impressions

De laatste dagen voor vertrek werd het toch wel steeds spannender, wat zullen we aantreffen? Wat kunnen we verwachten , wat kunnen we bieden en kunnen we het zelf wel handelen? Veel vragen waarvan je al weet dat ze niet allemaal beantwoord gaan worden tijdens ons verblijf. De vluchten verliepen prima (zelfs de 2e vlucht met propellervliegtuig!). Op het vliegveld werden we opgehaald door Hetty, de huidige medisch coördinator. Hetty wist al snel duidelijk te maken dat de situatie alles behalve rooskleurig is… Er is een flinktekort aan medisch personeel in het kamp en steeds meer organisaties trekken zich terug omdat ze onvoldoende zorg kunnen bieden en de geldkranen dichtgaan. Triest dus.

Door Hetty werden we geïntroduceerd met de Red Mansion, het onderkomen voor de vrijwilligers van Stichting Bootvluchteling en de plek van de meetings. Je moet je er een soort Villa Kakelbont bij voorstellen. Een grote woning, met overal rommel en héél veel geïmproviseerde slaapplekken. Odette en ik slapen op de benedenverdieping, meteen aan de woonkamer, dus we zullen in elk geval van alles op de hoogte blijven! Op de eerste avond hebben we al kennis gemaakt met veel van de vrijwilligers en (nog vol goede moed) de keuken opgeruimd.
Kort een introductie van de werkwijze hier: we werken met een medisch team (telkens 2 artsen), aangevuld door 2 PSS-ers (psychosocial support), dit zijn leraren, psychologen, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen en allerlei andere geduldige mensen die voor de crowd control zorgen tijdens onze diensten en die activiteiten organiseren.
De volgende ochtend kregen we een korte introductiepresentatie van Hetty waarna we mee reden naar Moria om te helpen bij de verhuizing naar een andere cabin. Net in de auto denk je dat het vakantie is hier. Mythilini kent een centrum met een kleine haven en een mooie baai, waaraan leuke restaurantjes en barretjes liggen. Het water is azuurblauw en het zonnetje schijnt heerlijk…
20 minuten verder in de heuvels ligt Moria, het kamp dat we tot nu toe alleen kennen van de kranten en het nieuws. Het kamp is gevestigd in een oude gevangenis. Dat betekent: heel hoge muren/hekken, veel prikkeldraad en alles behalve een vriendelijke uitstraling. Binnen de hoge muren viel de eerste indruk mee. De beruchte tenten zijn inmiddels allemaal vervangen door cabins (containers) wat toch een iets huiselijkere indruk maakt. De ieniemienie cabine van Stichting Bootvluchteling centraal in het kamp werd vandaag vervangen door 2 grote containers met de omvang van een Nederlandse spreekkamer. De locatie van de nieuwe ‘praktijk’ is in een hoek van het kamp, dus in een rustiger gebied. Na het verhuizen hebben we ons in de cabin bezig gehouden met het inladen van de medicijnkast, oftewel de candy shop: een open kast midden in de kamer. Je snapt al dat de vluchtelingen dit erg interessant gaan vinden. Ook was er de eerste kennismaking met een paar vertalers, jongens uit het kamp die naast hun moedertaal goed Engels spreken, dit gaat zo handig zijn! Enkele uren zweet later zijn we met veel van de vrijwilligers gaan eten in de haven van Mythillini. Heerlijk Grieks voedsel en een gezellige, ontspannen sfeer. Fijn dat ook dit kan.

Vanuit het restaurantje begonnen Odette, Anne, Anne-Charlotte en ik aan onze eerste nachtdienst samen. De eerste nacht ook in deze nieuwe cabin! De eerste uren maken al meteen indruk. Je hoort schrijnende verhalen over marteling, verkrachting van zowel mannen als vrouwen en je begrijpt al snel dat leven in Moria geen vakantiepret is. Er is vaak een gespannen sfeer door de grote hoeveelheid totaal verschillende mensen op een klein oppervlak, de beperkte mogelijkheden tot een goede daginvulling en vooral door de grote onzekerheid voor wat betreft de toekomst. Veel mensen zitten hier al een jaar, te wachten of ze uiteindelijk wel of niet door mogen reizen naar Europa. Door al deze (en vast nog 100 meer) redenen, is er geen ruimte voor traumaverwerking, dus mensen zitten er psychisch helemaal doorheen. Medisch inhoudelijk viel de nacht mee. Het was inderdaad echte huisartsgeneeskunde. Enig nadeel is dat de middelen echt heel beperkt zijn. Waar je thuis mensen adviseert om zelfhulpmiddelen (bijv. neusspray of vette crème) te gebruiken, kun je hier vaak niet meer dan voor 2 dagen paracetamol meegeven. Tegen half 4 was het rustig voor onze cabine en besloten we te gaan slapen. Op matrassen in de cabin, dikke prima. Beetje jammer alleen dat de deur van de cabine niet dicht kon. Deze hebben we dan ook met tentstokken moeten barricaderen. Odette en ik konden de slaap maar niet vatten met allemaal geluiden in het kamp, rammelende hekken, een eigen snotneus, etc. Toen we net wat in doezelden, schrokken we weer abrupt wakker door lawaai aan onze deur. Na inspectie bleek onze constructie ingestort, geen patiënt. Om half 8 zijn we opgestaan, want om 8 uur hadden we de eerste mensen voor controle terugbesteld. Máár er kwam niemand.. Toen we om 9 vertrokken begrepen we waarom: de politie had ’s nachts het hoge hek rondom de cabines afgesloten. Dus mensen konden er niet in en wij er niet uit. Dit werd uiteindelijk uiteraard opgelost en tegen 10 uur plofte ik vermoeid in bed.

4 uur later was het tijd om op te staan, want ik had weer avonddienst! De dienst was samen met Freek en Willemine, 2 ervaren Nederlandse artsen waarvan de eerste ook nog eens Arabisch spreekt, zo handig! Pas na onze eetpauze (falafel bij de main gate van het kamp) liep het storm. Ik zag voor het eerst een patiënt met (verdenking) scabiës, een best wel zieke jonge vent en weer een berg mensen die er helemaal doorheen zaten. Je kunt op zo’n moment alleen luisteren en hopen dat ze iets kalmeren…
Na de avonddienst werd er nog lang gepraat op het terras van de mansion, met z’n allen afschakelen van de ellende in het kamp.

Maandag 10/07 moest ik me rond het middaguur in Kara Tepe (ander kamp) melden voor een registratieprocedure, dus de eerste kilometers achter het stuur heb ik achter de rug. Meteen bij binnenkomst in Kara Tepe merk je dat hier een heel andere sfeer hangt. Dit is een kleiner kamp, met vooral gezinnen. De sfeer in meer ontspannen en de aankleding kleurrijker. Na terugkeer werden de voorbereidingen voor de dienst alweer getroffen, opnieuw avonddienst vandaag.
Op weg naar het kamp zagen we grote rookwolken uit het gebied van Moria komen.. en dat was niet voor niks. Er was een grote brand gaande in het kamp. We mochten er niet in.
Er zijn in het kamp een aantal cabines afgebrand.. hoe en wat is helaas informatie die niet naar buiten mag komen, maar voor de nieuwsgierigen: de Volkskrant geeft wat extra info. Gelukkig viel de fysieke schade bij de vluchtelingen mee, ik heb enkel wat steenverwondingen en een enkele brandwond gezien. De sfeer was eigenlijk best goed. Na de dienst werd er nog lang na gekletst.

Dinsdag: mansionshift. Oftewel het huis opruimen, beddengoed en kleding van het huis wassen, boodschappen doen en koken. Mijn favoriete bezigheden op zo’n semi-vrije dag… Daarnaast een medical meeting, cultural awareness meeting en een extra medical meeting. In de laatste bijeenkomst werd ons net voor vertrek naar de nachtdienst verteld dat we geen shift meer gingen doen i.v.m. veiligheidsoverwegingen. Iedereen heeft/had hier natuurlijk zijn of haar eigen ideeën bij, maar we konden ons er allemaal in vinden. Om de dag toch goed af te sluiten, zijn we met zijn allen drankjes gaan doen in de stad. De combinatie van veel indrukken, wat slaapdeprivatie en één cocktail was bij de meesten al voldoende om er een erg gezellige avond van te maken.

De volgende ochtend werd al snel duidelijk dat er nog niet aan de veiligheidsvoorwaarden voldaan was en dat we deze dag dus nog geen shifts zouden draaien. Odette had toevallig een vrije dag en ik nu dus ook! We zijn samen in de auto gestapt voor een tour over het eiland. De eerste spontane stop was bij zoutvlaktes met daarin flamingo’s, heel mooi! De route leidde ons verder door de heuvels met prachtig uitzicht op verschillende baaien. Hoog in de heuvels, met een adembenemend uitzicht op de stad Petra, hielden we halt bij een taverne. Ja, soms voelt het toch als vakantie. Vervolgens zijn we doorgereden naar reddingsvestenkerkhof en dat is… ook adembenemend… Helaas wel in een andere vorm van het woord. Hier zie je dus wat voor materialen er allemaal doorgaan voor ‘reddingsvest’, van stukken rubber, tot zwembandjes, tot zelfs een kinderzitje voor in de auto. De malloten die hier achter zitten zijn echt niet goed wijs (en dan zeg ik het nog netjes). Ook liggen er de laatste persoonlijke eigendommen van mensen, een schoen, een slipper, een klein antiek vaasje… dit is pas triest…
Via de noordkust zijn we vervolgens terug naar het westen gereden. Met haar off-road skills heeft Odette onze terreinwagen (lees: boodschappenautootje) over de onverharde weg in de heuvels weten te loodsen. Ergens halverwege hielden we lunchbreak. Turkije is hier echt ontzettend dichtbij (zo’n 3km). Met de verhalen van de vluchtelingen nog vers in het achterhoofd, snap ik dan ook heel goed dat je deze oversteek waagt. Op de weg terug zijn we verder niet meer gestopt. De route bleef mooi, met gezellig ogende dorpjes, termen en een prachtige kustlijn.
Op tijd voor de meeting waren we weer terug in de Mansion waar Hetty goed nieuws wist te brengen. Er werd gewerkt aan de veiligheidseisen, dus er zouden snel weer diensten gedraaid gaan worden, jeej! In de uren daarna hebben Odette en ik de crash bag checks uitgevoerd, een hels karwei met een chagrijnige bui tot gevolg. De avond werd afgesloten met de hele bubs op het dakterras; movie night! Okay, things could have been worse.

Gisteren heb ik fijn uitgeslapen, rustig ontbeten, daarna een wasje gedraaid, aan deze immense lap tekst getypt en me weer klaargemaakt voor de dienst. Avonddienst met Rick (NL arts), Rosalie (NL verpleegkundige) en Anne-Charlotte (Franse voor psychosociale ondersteuning en vertaling). Het was de eerste dienst op het kamp na onze afwezigheid, dus we waren erg benieuwd naar de reacties van de mensen. Gelukkig viel het reuze mee. Wat me wel erg aangreep (en nog steeds), is dat sommige mensen echt denken dat we er zijn om ze te laten sterven. Ze snappen niet dat we niet meer doen in de vorm van diagnostiek en medicatie. Deze mensen hebben een achtergrond met een heel ander zorgsysteem, waar vaak onnodige diagnostiek wordt gedaan en ze onnodig medicijnen krijgen en daarbij zitten ze vol met verdriet en frustratie. Uitleg dat we graag meer zouden doen, maar de middelen niet hebben, is in de helft van de gevallen dan ook niet zinvol*. Als afsluiter van de dienst kwam er een Congolees met pijn op de borst, die per se naar het ziekenhuis wilde voor een röntgenfoto, of was ik er ook om hem de laten sterven? Ik was heel blij dat Anne-Charlotte voor me kon vertalen. Na een rustig gesprek en onderzoek kwamen we tot de conclusie dat hij paniekaanvallen had met mogelijk ook herbelevingen. In zijn thuisland was zijn vriendin overleden, is het dan nog raar dat deze jongen in de nacht pijn op de borst krijgt?

*Je moet weten dat het Griekse zorgsysteem totaal niet aansluit bij het Nederlandse systeem. Ambulancebroeders zijn chauffeurs van een net iets groot uitgevallen auto en hebben dus geen medische scholing en in het ziekenhuis is ‘s nachts alleen 1 verpleegkundige aanwezig. Je kunt hier dus beter niks ernstigs krijgen.

En vandaag is het dus vrijdag de 14e! Opnieuw rustig opgestaan, getypt en bijna klaar voor het posten van deze blog. Zometeen hebben we medical meeting, met het hele team lunch in de stad en daarna heb ik weer avonddienst. Ik kijk uit naar de komende week, hopelijk kunnen we nog veel mensen een klein beetje helpen met onze beperkte middelen, maar vooral ook met een luisterend oor.

Heel veel liefs,
Olga